Bir ekonomist olarak size zaman zaman ekonomi ve para ile ilgili düşüncelerimi, neler yapışması gerektiğini aktaracağım. Yazacaklarım bir yatırım önerisi değildir. Anımsatmak isterim öncelikle.
Bu bölümde size iki maddeden oluşan iki nesne olan kağıt ve tahta ile enflasyonu izah edeceğim. Öğrenince "İyi ki ekonomistler var" diyebileceğiniz bir yöntemle bu işi halletmeye çalışacağım.
Ha, unutmadan! Yazı sonunda bir de şarkımızdan bir dörtlük var. Seveceksiniz!
1- Bir ekonomist olarak size enflasyonu anlatacağım. Bunun için 2 nesne gerekli.. Bir: "KAĞIT" (15 X 8 cm), iki: "TAHTA" (15 x 8 cm)..
Madde olarak ikisi birbirinden ayrı fakat ölçüleri aynı. (aslında kağıdın hammaddesi odun olduğuna göre ikisi de aynı sayılırlar, son tahlilde.)
2- Kağıt olanın adı "PARA" olsun, çünkü ona değer katacağız.
Değeri de 50 birim olsun!..
Diğer bazı dillerde de adına Money, Geld, Dinero, Argent, Soldi, Novac, Suen, Pengar, Raha, Naudu, Indalama ve Pul demişler.
Bu Pul diyenler Özbekler.. Onu çok sevdim. Gereken değeri göstermesi açısından Pul daha anlamlı. Yakışıyor ona. Zaten para dediğimiz nedir ki!.. Değişim aracı sadece.. pul yani.. Üzerinde yazdığı kadarıyla iş görüyorsun. Neyse konu dağılmasın..
3- Ne demiştik? 'Para' dediğimiz kağıda bir değer biçelim ve 50 birim olsun bu değer.
50 birim değerindeki 1 ADET paranızla bir kafede 1 ADET çay içebiliyorsunuz diyelim. Çünkü çayın da değeri 50 birimdir.. Bu durumda içinde bulunduğunuz ekonomi kötü demektir. Oysa paranın alım gücü, satın aldıklarınızla ölçülür.
4- İşte bu aşamada yeterince işi bilmeyenler devreye giriyor ve 50 birimdeki sıfırı siliyorlar.
5- Para sıfırsız, fakat değeri aynı kalıyorsa hiçbir şey değişmiyor.
Tıpkı hamalın sırtındaki 50 kg'lık yükteki 50'nin sıfırını silmek gibi..
Sıfır silinince yazı 5 kg gözükecek ve okunacak, ancak yük aynı yük olacak.. ağırlık değişmeyecek yani..
Sıfır uçunca kağıdın değeri hafiflemedi, yükü aynı...
Bizim gözümüzdeki o 50 rakamı 5 olarak küçüldü sadece...
6- Ekonomi öyle bir şey değildir!.. Nasıl bir şeydir? Şöyle bir şeydir.. Kağıt ve tahtayı ayrı ayrı 50'şer birim kabul edelim. Sonra her birini 10'ar birim olarak 5'e bölelim.... Değerlerini de 5 katı gücünde artıralım..
Yani 1 bardak çay 50 birim değil, 10 birim olacak.. 50 birime de 5 çay içilebilecek..
İşte böyle yapıldığında, paranın değeri artacak, mal - emtia ucuzlayacak, enflasyon aşağı yönlü seyir izleyecek.. Dolayısıyla alım gücü artacak.. Çayı satan da, içen de kazanacak..
Ha, sıfırın gereksiz olduğunu düşünüyorsanız o kolay.. Dersiniz ki, "Paranın birim değerini, alım gücünü artıracak gücüm yok, ama sıfırı silersem kalabalık yapmaz. Sadelik olur, iyi görünür!" O zaman 'haklısınız' derim
Siliverirsiniz sıfırı, alım gücü aynı kalır, bir şey değişmez.
7- Benim dediğim yol izlenirse enflasyon düşer, ekonomi düzelir.. Bir iyileştirme daha yapılabilir. O da 50 birimi 5 değl de, 50'ye bölerseniz yani paranın değerini artırıp alım gücünü en yükseğe çıkarırsanız, 1 çayın değeri 1 birim olur, 50 birim karşılığı 50 çay içersiniz.
Sıfırı mı beğenmediniz.. hemen silin.. N'oldu? 50 birim oldu 5 birim.. Peki 50 çay içebildiğimize göre (çünkü paranın değeri düşmediği gibi aksine daha da arttı) çayın fiyatı olacak 10 KURUŞ..
Dikkatinizi çekerim 10 KURUŞ.. Artık kuruşlardan bahsedeceğimiz bir ekonomi olacak..
İşte o zaman süper olacak!.. O enflasyonsuz ekonomide uçarsınız.. hayatınız refaha kavuşur..
"Burada tahtanın işlevi ne?" diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Haklısınız!. Kağıt ile anlamayana tahta ile anlatmaktı amacım. Tahtayı da kağıt örneğinde olduğu gibi parçalara bölersek ve bir değer yüklersek, birim anlamında alım gücüne sahip olur. Kağıtla aynı şey yani!..
Ekonomi ve para üzerine değerlendirmelerime devam edeceğim. (Ekonomist)
🎵 Şarkımızdan.. ♪🎵
Sıfırları atalım
Sırt üstüne yatalım
Hafifliği görünce
Keyfimizden batalım
🎵♪🎵
Bu Sitede yayımlanan yazı ve görsellerin fikri sorumluluğu eser sahiplerine aittir
Bu içerik Kotbas Art Colors tarafından derlenmiştir.
Etiketler
Yorum