Sönmez YANARDAĞ ile Anılarda Kalan

İkimiz de aynı üniversitenin aynı fakültesinin farklı bölümlerindeydik. Dostluğumuz okulda ve okul dışında sıkı sıkıya sürdü. Bir süre sonra Murat İLHAN'la da tanışmıştık. Murat İLHAN'ın berber dükkanı buluşma yerimiz oluyordu.

Yayın Tarihi: 27 Temmuz 2024, Pazar

"Benim abim de karikatür çiziyor!"..

1982 yılında üniversite eğitimim için Trabzon'dan Samsun'a gelmiştim. Aslında kısmen ailece yerleşmiştik. Bir yıl sonra 1983'te açtığım karikatür sergime, bir ortaokul öğrencisi geldi. Oldukça sevimli ve neşeli bir çocuktu. Karikatürleri görünce, "Benim abim de karikatür çiziyor!" dedi büyük bir heyecanla.

Samsun'daki bu ilk yılımda henüz hiçbir çizerle karşılaşamamış, tanışamamıştım. Oysa GIRGIR dergisinde adı geçen Samsunlu çizerleri biliyordum. Çocuğun o cümlesi karşısında o kadar heyecanlandım ki, benim için yeni bir yaşam belirtisi gibiydi.

"Kim senin abin? Adı ne?" diye sorduğumda, "Sönmez...." deyince hemen araya girip sözünü kestim ve "YANARDAĞ mı?..".

Bir an şaşırsa da "Evet!.." dedi. "Ben de O'na ulaşmaya çalışıyordum! Söyle abine, gelsin, tanışalım!"

Sonrasında Sönmez sergiye geldi ve böyle başlamış oldu yüz yüze tanışmamız. İkimiz de aynı üniversitenin aynı fakültesinin farklı bölümlerindeydik. Dostluğumuz Fakültede ve Fakülte dışında sıkı sıkıya sürdü. Bir süre sonra Murat İLHAN'la da tanışmıştık. Murat İLHAN'ın berber dükkanı buluşma yerimiz oluyordu.

Ortak sergimizden..
(14 Şubat 1985, Samsun)
Muammer KOTBAŞ, Sönmez YANARDAĞ

Ortak sergiler..

1985 yılında Sönmez'le, YÖK ve Üniversite öğrencilerinin sorunlarına odaklanan ortak bir sergi hazırladık. Bu sergi ile birlikte "Samsunlu Çizerler" başlıklı ikinci bir sergiyi de aynı anda Samsun Fuarı'nda sergiledik. O günlerde Cumhuriyet Kitap Kulübü ile görüşmemizde YÖK'le ilgili serginin kitap olarak basılması gündeme geldiğinde sevinçle kabul ettik.

"Yökname" (Albüm, 1985)

İlk ortak karikatür albümümüz..

1985 yılı, Birleşmiş Milletler Örgütü tarafından "Uluslararası Gençlik Yılı" olarak ilan edilmişti. Biz de içinde yaşadığımız Üniversite Gençliğinin sorunlarını birinci elden çizdiğimiz için, kitaplaşırsa kalıcı belge olur düşüncesiyle gerekli hazırlıkları yaptık. Bir telaşımız da, "Gençlik Yılı" bitmeden albümün elimizde ve dağıtımda olmasını sağlamaktı.

Basım sürecinde İstanbul'a gitmek gerekiyordu. Sönmez; "Benim işlerim var gidemeyeceğim. Sen git!" dedi. Ve ardından "Mutlaka GIRGIR dergisine uğra, Oğuz ARAL'dan albüm için önsöz yazısı rica et!" dedi.

Karikatür Yazıları Arşivi >>

Albüme ait dokümanlarla İstanbul'da karikatürcü dostumuz Hasan SEÇKİN'in misafiri oldum. Albümün karikatürlerine göz attı ve haklı bir eleştiri yaptı. "Keşke bastırmak için acele etmeseydiniz. İlerde pişman olmayacağınız bir çalışma olmalı." Haklıydı. Çizgilerimiz zayıftı. Ancak albümü biz amatör bir hevesle değil, böyle anlamlı bir yılda bize gelmiş olan teklifi değerlendirmek, belge oluşturmak ve cebimizden para çıkmadan bastıracağımızın savunmasını yaptım.

Ertesi gün GIRGIR dergisindeydim. Oğuz ARAL'a durumu anlattım. Kısa sürede yazıyı hazırlamaya zamanı olmadığı için önsöz yazamadı. Sönmez bu kez Samsunlu olan Semih POROY'a yazdıralım dedi. fakat o kısa sürede O'nunla da bağlantı kuramaıştık. Albüm önsözsüz yayımlanmıştı..

Ortak sergimizden..
(16 Şubat 1985, Samsun)
Sönmez YANARDAĞ, Muammer KOTBAŞ

Sönmez'in ilginç yöntemi..

Albümün büyük bölümünün elden satışını biz üstlenmiştik. Çeşitli yöntemler arıyorduk satış için. Bir gün İstanbul'da birlikte dolaşırken, Taksim'de kartpostal ve kitap satan bir satıcının tezgahına yaklaştık. Raflarında "Yökname"yi aradık, yoktu. Sönmez o anda parlak bir fikirle satıcıya; "Sizde 'Yökname' albümü yok mu?". diye sordu. "Yok!" dedi satıcı. Sönmez; "Çevremizde de çok arayan var. Getirtirseniz sizden alırız!" diyerek suni bir piyasa ihtiyacı yaratmaya çalıştı. Satıcı da hemen elindeki kağıdına notunu aldı ve "Tamam! Getirteceğim.." demişti. Oradan ayrıldığımızda ikimiz de kahkahalarla gülüyorduk.

(15 Mayıs 1985, Samsun Fuarı)
Sönmez YANARDAĞ, Nazmi ÖZSEZER, Muammer KOTBAŞ

Maça gidişimiz..

Trabzonspor-Samsunspor maçı için, Samsunspor taraftarlarının otobüsünde gece yola çıktık. Fanatik taraftarların tezahüratları eşliğinde yol alırken, bir ara Sönmez beni dirseği ile uyarıp, hınzırca gülümsemeyle "Söyleyeyim mi Trabzonlu olduğunu?".

Hayatımın en büyük korkusunu yaşadığımı söyleyebilirim.

Tesadüfen taraftarlardan biri duysa ve kimliğime baksalar 'Trabzon' yazdığını görecekler ve nelerle karşılaşacağımı tahmin edemiyordum.

Bu durumun şakasının bile olmaması gerektiğini söyledim. O anki konuşmalarımız oldukça alçak sesle belli etmeden sürüyordu. Neyse ki şakayı daha fazla sürdürmedi. Konuşmalarımız da duyulmamıştı.

Trabzon'da ikimiz kafileden ayrıldık. Trabzonspor tribününde yerimizi aldık. Maç saati yaklaştıkça heyecan artıyordu. Bu kez ben Sönmez'e; "Söyleyeyim mi buradakilere senin Samsunlu olduğunu ha!" dediğimde aynı büyük korkuyu O'nun yüzünde gördüm. Panikle fakat belli etmemeye çalışarak beni susturmaya çalışması unutulmazdı.

Söylemedim tabi. Aynı şakayı yaparak ödeştiğimizi söyledim. Maç başlamasına kısa süre kala, Samsunspor tribününe geçmek istediğini söyleyince oraya kadar eşlik ederek bıraktım O'nu ve maçı ayrı tribünlerde seyrettik. Maç sonrası sakin sakin döndük Samsuna.

(20 Mayıs 1985, Samsun Fuarı)
Muammer KOTBAŞ, Sönmez YANARDAĞ

Sonraki dönemlerde görüşmelerimiz...

Samsun'da kaldığım yaklaşık dört (4) yılda birlikte birçok karikatür etkinliği yaptık. Yerel gazetelere karikatürler çizdik. 1986'da Samsun'dan ayrılmamdan sonra da irtibatımız sürdü.

1990'da Trabzon'dan başlayan ve iki (2) ay süren otostop yolculuğum sırasında O'nun Yalova'da olduğunu, bir sergi götürdüğünü öğrendiğimde rotamı Yalova'ya çevirmiştim. Orada sergi açamasam da, 2-3 gün kaldım. 10 gün sonra da Dikili'de sergi açtığımda Sönmez de gelmişti arkadaşlarıyla. Orada da görüşme fırsatı bulduk.

Yıllar sonra 2006'da Çorum'da bir ödül töreninde görüştük, bir kaç yıl sonra Ankara / Kızılay'da tesadüfen karşılaşıp ayak üstü sohbet ettik. Bu, son görüşmemizdi..

İçinde bulunduğumuz koşullar ve özel yaşam trafiğimiz, görüşmelerimizi yok denecek düzeye indirgedi. 'Çevre' konusunda çok duyarlıydı. Karikatürler derleyip karma sergileri bir çok yere taşıdığını, karikatür severlerle buluşturduğunu sürekli duyuyor ve takip ediyordum.

Ben de çevremle son birkaç yıldır o kadar kopuk yaşamak zorunda kaldım ki, Sönmez'in beyin kanaması geçirip 9 aydır yoğun bakımda olduğunu karikatürcü dostumuz Serdar KICIKLAR'ın 8 Temmuz'daki paylaşımından öğrendim. Çok üzülmüştüm. Daha o şoku atlatamadan 21 Temmuz 2024 günü Sönmez'i kaybettiğimizi öğrendim.

Her kaybettiğimiz yakınımız ya da yakın tanıdığımız güzel anılarla yaşasın içimizde!..

(20 Temmuz 1985, Samsun Fuarı)
(Soldan Sağa): Muammer KOTBAŞ, Sönmez YANARDAĞ, Enver MALKOÇ

Sönmez YANARDAĞ Kimdir?

1964 yılında Ankara'da doğdu. Küçük yaşlarda başlayan karakalem resim çalışmalarını, zamanla karikatüre dönüştürdü. İlk karikatürü 1982 yılında GIRGIR mizah dergisinde yayımlandı.

Limon, Çarşaf, barbar, Akrep (kıbrıs), Pondiki (Yunanistan) mizah dergileri kültür-sanat sayfalarına karikatür çizdi.

1985 Gençlik Yılı anısına açtığı "Üniversite Gençliğinin Sorunları"nı konu alan "Yökname" adlı karikatür sergisi Cumhuriyet Kitap Kulübü tarafından albüm haline getirildi.

Ulusal ve uluslararası sergi ve albüm çalışmalarına katılan sanatçı Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim fakültesi 1985/86 dönemi mezunu.

Çorum Anadolu İletişim Meslek Lisesi'nde Coğrafya Öğretmeni olarak görev yaptı.

21 Temmuz 2024'de tedavi gördüğü hastanede yaşama veda etti.

Website >