Karikatür Üzerine Değerlendirmeler

Bazı yarışmalar vardır ki onlara her karikatür gönderilmez. Bu daha çok serbest konulu yarışmalardır. O yarışmanın uluslararası ya da ulusal olması, jüri heyeti, şehri ülkesi gibi ayrıntılar gönderilecek espri üzerinde önemli rol oynar. 

Yurtdışı bir ülkede ise yarışma, o ülkenin  espri anlayışı, kültürü vb. hakkında olunacak bilgi sahipliği çizerin ve jürinin işini kolaylaştıracak,  ortak dil yakalamasını sağlayacaktır.

 

(Taslak Karikatür: Muammer KOTBAŞ, 20 Aralık 2006)

©   Copyright, KotbasArtColors

Muammer KOTBAŞ

Ülkelerin farklı espri anlayışları söz konusudur.. Karikatür çizeri kendi bildiği bir konudan yola çıkarak çizimini tamamlar ve yurt dışında bir ülkeye gönderir. Ancak söz konusu espri çok genel değilse, kısmen yerel öğeler taşıyorsa, yabancı jüri tarafından (yeterince) anlaşılamama riski vardır.

Bazı yarışmalar vardır ki onlara her karikatür gönderilmez. Bu daha çok serbest konulu yarışmalardır. O yarışmanın uluslararası ya da ulusal olması, jüri heyeti, şehri, ülkesi gibi ayrıntılar, gönderilecek espri üzerinde önemli rol oynar. Yurtdışında herhangi bir ülkedeki yarışma için; o ülkenin espri anlayışı, kültürü vb. hakkında olunacak bilgi sahipliği çizerin ve jürinin işini kolaylaştıracak,  ortak dil yakalamasını sağlayacaktır.

Aziz NESİN anlatmıştı.. 

Ulusların farklı espri anlayışları üzerine kısa bir anekdot da Aziz NESİN'den;

"Bir Amerikalıya şu fıkrayı anlatsan gülme krizine girer. İskelet doktora gitmiş, doktor 'Çok geç kaldın' demiş!.. 

Fakat bunu burada birisine anlatırsanız hiç bir etkisi olmaz. Hatta döverler sizi bu ne biçim espri diye!.."

"Karikatürü Bitirmemeye Çalışın.."

Karikatürcü Erdoğan BOZOK'tan öneri.. (DT  1932 - ÖT. 15 Ocak 2015) 

- "Karikatürü bitirmemeye çalışın.. Demlenmeye bırakın!.. Biraz çizdiniz, bırakın ilgilenmeyin, gidin sigaranızı, çayınızı için.. dinlenin. Bir süre sonra çizimini yaptığınız karikatürünüzü karşınıza koyun, tekrar bakın uzaktan.. Mutlaka eksik bir şeyler fark edeceksiniz. O eksiklikleri giderip tekrar ara verin çizmeye. Bu şekilde karikatürün tamamlanmasını sağlayın."

Karikatürde Ufkunuzu Genişletmek ..

Karikatürü amatör ya da profesyonel olarak çiziyor olabilirsiniz. Bir çizer için önemli olanın üretmek olduğunu pekala biliyorsunuzdur. Bunun için gerekli olan iki şeyi uyguladığınızı düşünüyoruz: Süreklilik ve kültürel birikim. Yani bilgi donanımlı olmak. 

Üretimlerinizi herhangi bir yayın organında ya da dijital platformlarda yayınlıyor iseniz aşamaları tamamlamışsınız demektir. 

Bu çalışmalarınızın yanında eğer ulusal ve uluslararası karikatür yarışmalarını takip ederek, katılım da gerçekleştiriyorsanız, yapılması gereken bir üçüncü uygulamayı yerine getiriyorsunuz demektir: Dünya karikatürünü yakından izleyerek geliştirmek!

Çünkü karikatür yarışmaları; siz iddialı olmasanız bile, katılım sağladığınız için, yarışma organizasyonlarının geri dönüşlerini alıyor olmanız, sanatsal gelişiminize yadsınamaz bir katkı sağlayacak demektir. 

Yani şunu demek istiyoruz. O yarışma sizinle irtibat kurarak gelişmeleri size ulaştırır. Albüm, sergi, ödül, bir sonraki yarışma duyurusu vb. gibi.. karikatürün zirve noktalarıyla karşılaşma ve tanımanızı sağlar.

(Taslak Karikatür: Muammer KOTBAŞ, 18 Aralık 2006)

©   Copyright, KotbasArtColors

“TELİF”

Trabzonlu ressam ve karikatürcü Haydar DURMUŞ (D.T.1942), Ankara’daki öğrencilik yıllarında bir gün, çizdiği karikatürleri alıp İstanbul’a gider. 

‘Bab-ı Ali’ diye bilinen Cağaloğlu’ndaki gazetelerin yolunu tutar. Mizah dergisi yöneticilerine karikatürlerini gösterir. Bir kaçını beğenip, yayımlamak üzere alırlar. Fakat telif ödemezler. 

Bunun üzerine Haydar DURMUŞ eserlerinin ücretini isteyecek olur, kendisine hemen şu yanıtı verirler;

 - "Bizde kişi şöhret olana kadar telif ödenmez! "

 Haydar DURMUŞ bir kez daha zorlamış şansını;

 - "Ama hiç olmazsa bir otel, yemek parası verin.. Otelde kalıyor, yemek yiyorum!.."

 “BORÇ”

Karikatürcü İbrahim ERSARAÇ (D.T. 1928), 1960’lı yıllarda sık sık Kars’tan karikatür gönderirmiş İstanbul’daki mizah dergilerine. 

Bir gün yolu İstanbul’a düştüğünde, soluğu Cağaloğlu’nda alır. Doğruca karikatürlerini gönderdiği dergiye gider ve daha önce yayımlanmış karikatürlerinin telifinin verilmesi ister. 

Fakat aldığı yanıtla hayal kırıklığına uğrar;

- "Sen bize borçlusun!.. Çünkü seni meşhur ettik, adını duyurduk!.." derler..

Bu içerik Kotbas Art Colors tarafından derlenmiştir.