Muammer KOTBAŞ
Macaristan'da düzenlenen "Uluslararası Çevre Karikatür Yarışması"nın seçilen karikatürleri belirlendi. Yarışmaya 54 ülkeden 450 adet karikatür gönderildi ve sergi için 36 karikatür seçilerek yarışmanın web sayfasında yayınlandı.
Konusu "Ambalaj Atıkları" olan bu yarışmaya sadece 14 yaşından büyük çizerler katılabildi.
Her sonuçlanan ya da eser seçilen yarışma etkinlikleri, bir bir geride kalırken, bakıp geçtiğimiz karikatürlerden aklımızda neler kalır acaba? Başta seçilen ve ödüllendirilen karikatürler olmak üzere, söz konusu yarışmaya (ya da sergiye) katılan diğer eserler arasında beğendiğimiz, beğenmediğimiz veya çok mükemmel hatta çok kötü diyebileceklerimiz olmuştur. Böylesi düşüncelerle bakış açısı kişisel bir değerlendirme olduğu için kimseyi bağlamaz. Sadece sizin dışınızdaki ilgilenenlerin bir yeniden değerlendirme yapmasına olanak tanıdığı için de genel bir sonuçtur.
Buradan hareketle, ben de Macaristan'daki seçilen 36 karikatür arasında en çok dikkatimi çeken 10 çizerin 10 adet karikatürünü kişisel ve estetik bakış açısıyla yorumladım. Bu yorumlama, kesinlikle bir yargılama olmadığı gibi, çok değerli eser sahiplerinin işlerini ukalaca eleştirme yoluna da gitmedim.
Seçilen karikatürler arasında Türkiye'den sadece 1 isim olması üzücü tabi. İran yine çoğu defa olduğu gibi 9 seçilen çizeriyle yine ilk sırada.
Gelelim seçtiğim karikatürlere. Burada karikatürü bulunan çizerlerin isimleri şöyle;
Ali MIRAEE, Bedirhan AKAGÜNDÜZ, David HAFEZ, Dubovsky ALEXANDER, Eder SANTOS, Esmail BABAEI, Hamid SOUFI, Michel Moro GOMEZ, Ngai OO ve Yang LIJIE.
İlgili Haber :
İranlı çizer Ali MIRAEE'nin bu esprisi, bilimsel bir gerçeklikten esinlendiği için çok beğendiğimi belirtmeliyim. Doğada 300 yıl yok olmayan plastik atıklarının gözünden olaya yaklaşmış olması güzel bir buluş.
Eseri seçilenler arasında Türkiye'den tek isim olan Bedirhan AKAGÜNDÜZ'ün bu çalışmasında önemli bir işçilik var. Ve temiz çalışılmış. Zıtlıklardan yararlandığı bu eserinde daha çok grafiksel bir kompozisyon oluşturmuş ve illüstrasyona daha yakın bir çalışma olmuş.
Amerika'dan David HAFEZ'in bu çalışması da oldukça fazla işçilik içeren bir özellikte. Eseri yakından incelediğimizde, tekniği çok iyi anlaşılmasa da, çok hassas çalışma gerektiren bir yöntemle halledilmiş olduğunu tahmin ediyorum. Dijital ya da el işçiliği olsa da, verilen emek takdire değer.
Ukraynalı çizer Dubovsky ALEZANDER bu karikatürüyle, ilgili konuya oldukça farklı yaklaşımda bulunuyor. Tiyatro sahnesinde sufle alan oyuncu örneğindeki gibi, atıklar konusunda duyarlı olmayan ya da yeterince ilgilenmeyen insanlara bir gönderme olmuş. Bu yönüyle de faklı düşünülmüş bir espri. Rahat çizgilerle aktarılan kompozisyondaki iki kişi, hem ifade hem hareket olarak çok iyi verilmiş. İyi bir karikatür olmuş.
Daha önce Türkiye'den de ödül kazanmış çizerlerden olan Brezilyalı Eder SANTOS'un bu çiziminde tam anlamıyla bir distopya gördüm. Konuya oldukça farklı bakış açısı ile yaklaşmış. Doğallıktan uzaklaşılmış bir gerçeklikte gelinen noktada, başıboş kutuların serseri mayın gibi oradan oraya tehlike saçarak sürüklenmesine dönüşmüş bir son. Renklerin rahatsız etmeyen kullanımı da dahil iyi kotarılmış bir kompozisyon. Çizeri kutluyorum.
İranlı başarılı çizerlerden biri olan Esmail BABAEI, benim de sevdiğim illüstrasyon tarzında çalışmış. Verdiği mesaj ve konuya yaklaşımı etkileyici olsa da illüstrasyon olması nedeniyle objeler (el, kuş..) fazla resimsi kalıyor. Kompozisyondaki anlatım rahatlığı ve denge saygıyı hak ediyor.
İranlı çizer Hamid SOUFI'nin temiz bir çalışması. Objelerin seçimi ve arka fon rengi dengeli kullanılmış. Üstteki Esmail BABAEI'nin illüstrasyon anlayışı tarzında bir çalışma olmuş.
Birer tablo güzelliğinde olan çalışmalarıyla hemen kendini anımsatıyor Kübalı sanatçı Michel Moro GOMEZ. Güzel sanatlarda Resim ve çizim eğitimi almış biri. Daha önceki yıllarda çizgi, tarama ve siyah-beyaz ağırlıklı çizerken, son dönem yağlıboya ile eser üretiyor gözüküyor.
Türkiye'de 1966'da ilk yağlıboya tablo üzerinde karikatür denemeleri yapan ve üreten çizerimiz Ergin GÜLEN'dir. Sanatsal üretim anlamında bu teknik karikatürde kullanılsa da, sürekliliği olan yarışmalar için çalışmak oldukça yorucu olsa gerek.
Myanmarlı bir çizer olan Ngai OO, Norve.li Ressam Edward MUNCH'ın 1893 yılında yaptığı "Çığlık" tablosundan etkilenerek yarışma konusuna yaklaşımda bulunmuş. "Çığlık"daki sadelik, bu eserdeki naylon atıkların hareketleriyle ortadan kaldırıldığı için gözü biraz rahatsız edebiliyor. Boyama tekniği de bu endişemi güçlendiriyor. Yine de bir sanatı diğer sanat dalı ile bağlantılı işlemesi saygıdeğer ilgiyi hak ediyor.
Çinli karikatürcü Yang LIJIE bu çalışmasıyla beni şaşırttı. Eseri yakından inceledim fakat sırrını tam olarak çözemedim. Merkezdeki obje ve arka plan, fotoğraf gerçekliğinde. Özellikle poşetlerin oluşturduğu atom bombası betimlemesi, konuya dair oldukça etkili mesajlar veriyor Fakat poşetlerin, tıpkı kumda yapılan kum heykeller gibi oluşu, yani özellikle bu anı fotoğraflamak için yapılmış hissi vermesi de ayrı bir merak konusu. Esere bu haliyle enstalasyon çalışması diyebiliriz.
Bu içerik Kotbas Art Colors tarafından hazırlanmıştır.