Yıllardır resim çalışmalarını Ankara'da sürdüren, çağdaş resim sanatımızın öncülerinden biri olan ressam- öğretmen Turan EROL 16 Şubat 2023 Perşembe günü 96 yaşında yaşama veda etti. Turan EROL'un eşi Türken EROL da aynı günün sabah saatlerinde vefat etmişti.
Bu değerli iki insanı 12 yıl önce yakından tanıma fırsatım oldu. 11 Mayıs 2011'de Turan EROL'un Ankara'da kendisine açtığı sergideydim. Bu sergi için İstanbul'dan gelen ressam arkadaşımla birlikteydik.
 |
| Turan EROL ve Türken EROL - 11 Mayıs 2011, Ankara (Foto: Muammer KOTBAŞ -arşiv) |
Ressam Turan EROL ve Eşi Türken EROL Aynı Gün Yaşama Veda Ettiler
Yıllardır resim çalışmalarını Ankara'da sürdüren, çağdaş resim sanatımızın öncülerinden biri olan ressam- öğretmen Turan EROL 16 Şubat 2023 Perşembe günü 96 yaşında yaşama veda etti. Turan EROL'un eşi Türken EROL da aynı günün sabah saatlerinde vefat etmişti.
Bu değerli iki insanı 12 yıl önce yakından tanıma fırsatım oldu. Önce Turan EROL'un kendisine ait sanat galerisinde kendisi ve kızlarıyla tanışmış ve sohbet etmiştik.
 |
| Sergiden - Turan EROL (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |
Daha sonra 11 Mayıs 2011'de yine Ankara'da Hacettepe Üniversitesi galerisinde açtığı sergideydim. Bu sergi için İstanbul'dan gelen ressam arkadaşımla birlikteydik. Yağmurlu bir günde ıslanarak gitmiştik sergiye.
"Seçki" başlıklı bu sergide Turan EROL'un geçmişten o güne kadar olan çalışmalarından bir seçki hazırlanmıştı. Davetlilerle sergideki eserleri tek tek inceleyip, Turan EROL ile ayaküstü sohbetler ettik. Sanatseverlere albümlerinden imzaladı.
Turan EROL'un "Seçki" adlı sergisi. 11 Mayıs 2011, Ankara
(Video: Muammer KOTBAŞ - arşiv)
Bu tür etkinliklerde ben daha çok; o güzel anları ölümsüzleştirmek adına genellikle fotoğraf çekimiyle ilgilendiğim için, fotoğrafın gündem kişisiyle birlikte pek fotoğraflarım yoktur. Bir çeşit gönüllü gazetecilik yani. Bu etkinlikte de öyle oldu. Yine de her şeye rağmen, böyle değerli bir kişiyle aynı ortamı paylaşmış ve tanışmış olmak çok çok gurur verici.
"Seçki" başlıklı bu sergide çektiğim görüntülerden bazılarına burada yer veriyorum.
Turan EROL Kimdir?
 |
| Turan EROL (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |
Ressam Turan EROL, 1927'de Milas'ta doğdu.
İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü'nde Bedri Rahmi EYÜBOĞLU atölyesinde öğrenim gördüğü sırada Nedim GÜNSÜR, Orhan PEKER gibi atölye arkadaşlarıyla “On”lar Grubu'nun kuruluşuna katıldı.
1947'de ilk sergisini Akademi'nin yemekhanesinde açan bu grubun etkisinde kaldı.
1951'de Akademi'yi bitirince, Diyarbakır'a giderek 1960'a kadar öğretmenlik yaptı ve bir yandan resim çalışmalarına ağırlık verdi. Devlet sergilerine katılırken, bir yandan da sanatında “Diyarbakır dönemi” diye adlandırılabilecek resimlerin biçim – içerik bağıntılarını kurdu. 1960'tan başlayarak Milli Eğitim Enstitüsü Resim-iş Bölümü'nde öğretmenlik yaptı.
Daha sonra Basın-Yayın Yüksek Okulu'nda öğretim üyeliği yaparak profesörlüğe yükseldi. 1960 yıllarında sanatını geliştirmek için bir süre Paris'te Friedlander atölyesinde gravür çalıştı. Avrupa'nın çeşitli kentlerinde, müzelerde incelemeler yaptı. Türkiye içinde ve dışında düzenlenen karma sergilere katılan sanatçı, değişik tarihlerde büyük boyutlu duvar resimleri ve mozaik uygulamaları yaptı.
Sanat Anlayışı
Turan EROL, kendi resmini, 1938-1946 döneminde çağdaş sanatımıza yöresel bir içerik kazandırmış olan yurt resimleri hareketinin doğal bir uzantısı sayar. Daha başından bu yana, yurt doğasıyla ilişkisini her zaman aynı ölçüde canlı tutmuş olan bir ressam için bu, yerinde bir yorumdur.
Gerçekten, Turan EROL, resim sanatına büyük bir tutkuyla bağlandığı ilk gençlik yıllarının çalışmalarından başlayarak daha yakın yıllara kadar uzanan resimlerinde, içinde yaşadığı, gezip dolaştığı çevreleri yansıtmış, doğanın içli ve şiirsel etkilerini, bir tür çağdaş yöresel romantizme uzanacak düzeylerde işlemiştir. Önceleri yarı kübik, yarı inşacı bir eğilimle birbirini kesen sert çizgilerin, yatay ve dikey hatların belirlediği geometrik bir kompozisyon iskeletine bağlı kalmışsa da, 1960 yıllarından başlayarak daha yumuşak ve lekeci, aynı zamanda renkçi bir anlayışa yönelmiştir.
 |
| Sergiden - Turan EROL (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |
Issız doğa parçalarının etkili görünümlerini sanatına konu yapmıştır. Zaman zaman natürmort çok seyrek olarak da figür düzenlemelerine girmiş olmakla birlikte daha çok bir manzara ressamı sayılmaktadır. Sanatçının manzara resimlerini belirleyen başlıca öge, dingin ve huzurlu bir atmosferdir. Açık ve kesin etkilerin ötesinde, çıplak gözle izlenen doğanın bir ressam üstünde yaratacağı duru ve kalıcı izlenimleri ele aldı. Özellikle 1970 sonrası çalışmalarında ısrarlı bir motif olarak sık sık işlenmiştir.
Bodrum resimleri, durgun ve pürüzsüz etkileriyle bu dönemin ağır basan çalışması olarak dikkat çeker. Mavinin, uçuk grilerin bütünleşen uyumunda kıyı çizgilerinin kenarlara itildiği büyük deniz görünümleri, sanatında soyutlayıcı öğelerle varılmış bir aşama, bir seçkin amaç olarak görünür. Sessizliğin ve durgunluğun gerisindeki anlamsal çağrışımlarla da ilgili olan bu amaç Turan Erol'un pastel ve suluboya resimleri için de geçerlidir.
 |
| Turan EROL - 11 Mayıs 2011 Hacettepe Üniversitesi Sanat Galerisi, Ankara (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |
 |
| Sergiden - Turan EROL (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |
 |
| Sergiden - Turan EROL (Foto: Muammer KOTBAŞ - arşiv) |