Karikatür Toplulukları ve Bafralı Çizerler

Muammer KOTBAŞ

Karikatürlerimin yayımlanmaya başladığı 1981'den itibaren, o 80'li yıllarda karikatür dünyasını yakından takip etmeye başlamıştım. Zaman zaman yazılarımda değindiğim gibi, karikatür sanatıyla ilgili her şeye ulaşmak çok ta kolay değildi. Yine de iletişim kanalları olan sabit telefon, geleneksel posta, gazeteler ile sanat ve mizah dergileri araçlarından en iyi şekilde yararlanmaya çalışırdık.

Bu koşullarda yurdun her bir yanındaki çizerlerle irtibat kurma çabamızın karşılığını alırdık. Ardından arkadaş ve dost olurduk. Yine o yıllarda Karikatürcüler Derneği ile sayfalarında amatörlere yer veren mizah dergileri de (Gırgır, Fırt, Çarşaf, Limon, Hıbır, Leman, Avni vb.) bu konuda önemli rol üstlenirlerdi.

Çizerlerin bir arada olması şans demekti..

Yurdun bazı yerlerinde birden fazla çizerin bir arada olması önemli bir şans demekti. Bunu ben önce, o yıllarda bulunduğum Trabzon'da deneyimlemiştim. Aynı şehirde çizerlerin birbirini bulabilmesi çok kolaydı. Bu sayede etkileşim ve etkinlik anlamında zenginleşebiliyorduk. Hatta durum o hale gelebiliyordu ki, bazı anlaşmazlıklar yüzünden farklı gruplara bölünebiliyorduk. Hepi-topu 5-10 kişiyiz, yine de birbirimizle ters düşüp ayrılabiliyorduk. Şaka gibi, fakat gerçekti. Bu durumun olumlu olumsuz yanları ayrı değerlendirilebilir.

İstanbul karikatür etkinliği ve çizerler çoğunluğu ile merkez konumundaki yerini o dönemde olduğu gibi şimdi de korumaktadır. Karikatürcüler Derneği de, çizer yoğunluğu olan şehirlere temsilcilikler veriyordu. Böylece sayısal grup olan çizerler, bulundukları yerlerde Dernek bağlantılı temsilcilik bünyesinde çalışmalarını sürdürebildikleri gibi, bunu benimsemeyenler ya da temsilcilik olmayan yerlerdeki çizerler de bağımsız grup olarak 'topluluk' veya 'platform' adıyla karikatüre emek verme anlayışıyla yollarına devam ediyorlardı.

Şehirler ve karikatürcüler..

Anadolu ve Kıbrıs'taki şehirlerde çizer gruplarından, etkinliklerinden haberdar oluyor, irtibat kurmaya çalışıyorduk. Karikatür yarışmaları da buna destek oluyordu. Trabzon dışında İzmir, Eskişehir, Bursa, Adana, Samsun, Antalya, Amasya, Çorum, Zonguldak, Manisa, Girne ve Lefkoşa gibi şehirlerde birlikteliklerini koruyan ve sürdüren karikatürcüleri imrenerek örnek gösteriyorduk. Ancak onların bazılarında da ayrılmalar yaşanabilmişti.

1982'de Fethi DEVELİOĞLU'nun da aralarında olduğu ODAK Karikatürcüler Grubu, ilk tanıdığım karikatürcü grubuydu. Grubun 1982'de Nişantaşı'ndaki karikatür sergisine taa Trabzon'dan kalkıp gitmiştim.

Bugün, Mustafa YILDIZ'ın uzun süredir (sanırım 8 yıl) başkanlığını yaptığı ve etkinlikler ortaya koyduğu "İzmir Karikatürcüler Platformu" halen bu varlığını sürdürüyor. Ankara'da Nezih DANYAL'ın Karikatür Vakfı, Kıbrıs'ta Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği, Bursa'da Anadolu Karikatürcüler Derneği ve Trabzon'da Mizah Sanatı Derneği günümüzde de karikatürcü toplulukları olarak karikatür sanatına hizmet vermektedirler.

"Türkiye'nin en çok çizer yetiştiren ilçesi"..

Gazeteci-Yazar Necati GÜNGÖR'ün Facebook sayfasında 2018 yılına ait bir paylaşımına rastlamıştım. "Türkiye'nin en çok çizer yetiştiren ilçesi" başlıklı kısa yazıda Bafra ilçesinden olan çizerlerin isimlerine yer vermişti. Bu çizerler Bafra'da yaşıyor olsalardı, benim yukarıda sıraladığım şehirler arasında ilçe olarak yerini alacaktı. Burada asıl önemli nokta, adı geçen çizerlerin ortak noktasının Karadeniz'de bir ilçe olan Bafra'nın olması. Eminim Bafralılar bu zenginliği sahiplenmeyi sürdürürler.

Saygıdeğer Necati GÜNGÖR'ün yazısının sonunda, Çarşamba ilçesi için "şimdilik yalnızca Semih POROY'un karikatürcülüğüyle övünmek durumunda..." cümlesine üç isim eklemek isterim. Karikatür araştırmacısı Turgut ÇEVİKER ile karikatürcüler Erol ÖZDEMİR ve Murat İLHAN Çarşamba'nın övüneceği değerlerdir.

Necati GÜNGÖR'ün yazısı;

"TÜRKİYE'NİN EN ÇOK ÇİZER YETİŞTİREN İLÇESİ

Anadolu'nun bağrından doğan iki büyük nehir, kıvrılıp bükülerek gelir, Samsun'un iki noktasından Karadeniz'e ulaşır. Kızılırmak'ın denize döküldüğü yer Bafra ilçesi; Yeşilırmak'ın denizle buluştuğu yerse Çarşamba ilçesidir.

Derler ki Kızılırmak Bafra ilçesinin topraklarına hayat verir; bu topraklarda iyi çizer yetişir. (Biz, söyleyenlerin yalancısıyız!)