Karikatürcü Cesur Kızlar

Yayın Tarihi: 07 Temmuz 2024, Pazar

Muammer KOTBAŞ

Son katılım tarihi 31 Aralık 2023 olan ve Fas'ta düzenlenen "1. Tingis Uluslararası Karikatür Yarışması"nın katılımcı listesinde ilk dikkatimi çeken şey, özellikle Mısır, Fas ve İran'dan kız çocukların katılımının yüksek sayıda olmasıydı.

İşte bu isimlerden bazıları: Aicha MEDHOUSS (Fas/ Morocco), Hadis Akbari SISTANI (İran/Iran), Zahra RRAHIMKHANLY (İran/Iran), Salma LAAOUINA (Fas/Morocco), Elena ROSTAMIYAN (İran/Iran), Neda KHODAVERDI (İran/Iran), Guilda KHALIFE (İran/Iran), Hader YEHIA (Mısır/Egypt)..

Daha önceki uluslararası karikatür yarışmalarında katılımcı ve ödül kazananlar açısından İran'ı sürekli listenin en başında görürüz. Sayısal olarak bu üstünlük hem espri ve çizgide hem de teknikte nitelikli ürünler olarak çıkar karşımıza. Bu anlamda İranlı çizerlerin başarısı yadsınamaz.

Fas'taki bu yarışmada kızların umut veren çizgileriyle yer almaları bana çok şey düşündürttü. Öncelikle baskıcı rejimlerde baskılar ne kadar arttırılsa da, geldiğimiz çağda toplumların artık baskılara karşı direnci söz konusu. Bunu tam anlamıyla bir sonuca vardıramıyorsa da, mutlaka bir çıkış ve anlatım yolu bulabiliyor. Burada da karikatür sanatı en iyi ifade yolu olarak özellikle kızların imdadına yetişiyor.

Bunun bir benzeri 2006 yılı yapımı "Offside" isimli filmde anlatılmıştı. Yönetmen Jafar PANAHI'nin dram komedi türümdeki bu filmde, İran'da kadınların stadyuma girerek erkeklerle birlikte maç seyretmesinin yasak olması üzerine, İran'ın 2006 Dünya Kupası'na kalmasının belli olacağı son maçı statta izlemek isteyen kadınlar tek bir çare bulurlar: stadyuma erkek kılığında girmeleri.. anlatılmıştı. Bu etkileyici film, yukarıda karikatür için söylemek istediklerimi açıkça anlatıyor.

Film Fragman: "Offside"-2006

Yönetmen: Jafar PANAHI

Örneğin filmde erkek kılığındaki futbol hayranı kızlardan bazıları stada giremeden yakalansalar da yaptıklarından ve özgürlük isteklerinden ödün vermiyorlar. Karikatür çizen kızların ise kendilerini kılık değiştirmeden karikatür çizerek var edebilme avantajları var. En azından rejimleri bu noktada yeni aşırı baskılar getirmediği sürece.

Çizgilerinden tanıdığımız, karikatür yarışma ve sergilerinde eserlerini gördüğümüz cesaretli İranlı kadın çizerlerden bir bölümüne de burada yer veriyorum.